H EΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ

Αποσπάσματα από  το Βιβλίο του Γ.ΤΣΕΒΑ Ιστορία της Θήβας και της Βοιωτίας.

1821, Επανάσταση και πρώτη εισβολή των Τούρκων στην Ανατολική Ελλάδα

Την 1η Απριλίου 1821, ο Βασίλης Μπούσγος, με διαταγή του Αθάνασιου Διάκου, που λίγο πριν απελευθέρωσε τη Λιβαδειά, κατέλαβε αμαχητί τη Θήβα, μια και οι Τούρκοι της πόλης προέβλεψαν τις εξελίξεις και έφυγαν για τη Χαλκίδα μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους.

Μετά από λίγες μέρες ύψωσε τη σημαία της επανάστασης ο Αθανάσιος Σκουρτανιώτης στα Δερβενοχώρια.

Εναντίον των επαναστατών της ανατολικής Ελλάδας, ο σουλτάνος έστειλε τον Ομερ Βρυώνη και τον Κιοσε Μεχμετ Πασά, με 10 χιλιάδες πεζούς και ιππείς. Ο Διάκος με τους οπλαρχηγούς Πανουργιά ,  Δυοβουνιώτη και δύναμη 1500 ανδρών αποφάσισαν να εμποδίσουν την κάθοδο των Τούρκων στην Αλαμάνα.  Στις πρώτες επιθέσεις των Τούρκων,  οι οπλαρχηγοί αποχώρησαν, ο Διάκος έμεινε μόνος του με 18 παληκάρια και πέρασε στην αθανασία.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ορκίστηκε να εκδικηθεί τον μαρτυρικό θάνατο του και αφού συνενοήθηκε με τον Πανουργιά, κατέλαβε με 160 εθελοντές στις 6 Μαίου το Χάνι της Γραβιάς. Αντιστάθηκε όλη μέρα με τους άνδρες του και έτρεψαν σε φυγή τον στρατό του Ομερ Βρυώνη, σκοτώνοντας 300 και τραυματίζοντας διπλάσιους. Εφυγαν την επόμενη νύχτα, έχοντας μόνο 2 ή 6 νεκρούς.

Στην ένδοξη εκείνη μάχη πήραν μέρος πολλοί Βοιωτοί, ανάμεσά τους ο Βασίλειος Κόλλιας από τη Θίσβη και ο Δρίτσουλας από τα Χώστια.

Η νίκη αυτή, έσωσε την επανάσταση, εκείνη τη χρονιά, ανατρέποντας τα σχέδια του Ομέρ Βρυώνη, να περάσει αμαχητί στη Πελοπόνησσο και να διαλύσει την πολιορκία της Τριπολιτσάς.

Αργότερα ο Ομέρ Βρυώνης κατέλαβε τη Λιβαδειά  και με τον Κιοσε Μεχμέτ πασά, στη συνέχεια τη Θήβα. Εμειναν στη Θήβα, για μερικές μέρες, περιμένοντας ενισχύσεις από τον Βευράν πασά με 8 χιλιάδες ανδρες, οι οποίες δεν έφθασαν ποτέ καθώς νικήθηκαν  στη Λαμία, από τους οπλαρχηγους Γκούρα, Πανουργιά και Δυοβουνιώτη με τους 2000 άνδρες τους.

Ο Ομέρ, άφησε τον Κιοσέ στη Βοιωτία, να καταστείλει την επανάσταση και κατευθύνθηκε στην Ευβοια, όπου έφτασε με 3 χιλιάδες Αλβανούς στις 14 Ιουλίου. Δεν κατόρθωσε όμως να νικήσει τους Ελληνες που είχαν για ηγέτες, τους οπλαρχηγούς Αγγελή και τον Θηβαίο Κώτσα, ο όποιος είχε δικό του στρατιωτικό σώμα.

Αμέσως μετά, ο Ομέρ, πέρασε από την Αυλίδα, στην Τανάγρα για να παει στην Αθήνα, καθώς επειγόταν να προσφέρει βοήθεια στους πολιορκημένους Τούρκους στην Ακρόπολη. Στις 17 Ιουνίου, διανυκτέρευσε στη Λιάτανη (Αγιο Θωμά) και επιτέθηκε στο σώμα του Χατζη-Μελέτη Βασιλείου, ο οποίος είχε παει στο σημείο εκείνο για να αποτρέψει την εισβολή στην Αττική.Το σώμα αυτό δεν ήταν δυνατό να αντισταθεί στον πολυάριθμο στρατό και διασκορπίστηκε, ενώ ο Ομέρ στρατοπέδευσε στις 20 Ιουνίου στα Πατήσια.

Ηττα των Τούρκων στα Δερβενοχώρια

Ο  Κιοσέ Μεχμέτ πασά που έμενε στη Θήβα, έμαθε ότι στα Δερβενοχώρια κατέφευγαν όλοι οι επαναστάτες και υπάγονταν στις διαταγές του Αθανάσιου Σκουρτανιώτη. Αποφάσισε να καταλάβει τα Δερβενοχώρια, στέλνοντας απόσπασμα 500 ανδρών με επικεφαλής τον Κιαμήλ μπέη.

Οι Τούρκοι, αναχώρησαν από τη Θήβα, έφτασαν στον Ασωπό ποταμό και πέρασαν τη γέφυρα του Μητροπολίτη (του Αγίου Ιωάννη του Καλοκτένη). Προχώρησαν προς τα Δερβενοχώρια, ακολουθώντας τον συντομοτερο δρόμο, από την Γκούρεζα, αλλά απότομο και δύσβατο, ελπίζοντας πως θα τον εύρισκαν αφύλακτο.

Αλλά όταν έφτασαν στη ράχη του βουνού, στη θέση Ταμπούρι, τους υποδέχθηκαν 300 περίπου Δερβενοχωρίτες με πυκνά πυρά και τους έτρεψαν σε φυγή, αφηνοντας στο πεδίο της μάχης 100 νεκρούς και τραυματίες. Στη μάχη αυτή που εγινε στις 25 Ιουλίου 1821, έπεσαν έπειτα από γενναίο αγώνα 10 Δερβενοχωρίτες (ανάμεσά τους ο παππούς του Γ.ΤΣΕΒΑ, Μελέτης).

Ο Μεχμέτ Κιοσε πασας δεν έκανε άλλη απόπειρα εναντίον των Δερβενοχωρίων και περιορίστηκε στη Θήβα, όπου στα τέλη Σεπτεμβρίου, έφτασε ο Ομέρ Βρυώνης.

Οι δύο αυτοί πασάδες, δεν μπόρεσαν , ούτε να βοηθήσουν τον Βευράν πασά, που ερχόταν να τους υποστηρίξει, ούτε να καταπνίξουν την επανάσταση σε Βοιωτία, Ευβοια και Αττική και επέστρεψαν στα Ιωάννινα.

Η εκστρατεία των 3 πασάδων με συνολικά 20 χιλιάδες άνδρες, η οποία είχε σκοπό να λύσει την πολιορκία της Τριπολιτσάς, απέτυχε οικτρά και η Επανάσταση στην Ελλάδα και την Πελοπόνησσο για το έτος 1821, απαλλάχτηκε από κάθε κίνδυνο.

1822, Δεύτερη εισβολή των Τούρκων στην Ανατολική Ελλάδα

Το 1822, ήταν πλούσιο σε κάθε λογής γεγονότα και παρουσίασε πολλές μεταστροφές της τύχης. Ανέτειλε, φέροντας πρωτοχρονιάτικο δώρο  στην Ελλάδα, το προσωρινό της πολίτευμα, το οποίο ψήφισε την 1η Ιανουαρίου στην Επίδαυρο.

Σύμφωνα με το πολίτευμα αυτό, οι εξουσίες ήταν 3, το Βουλευτικό, το Εκτελεστικό και το Δικαστικό.

Πρόεδρος του Βουλευτικού εκλέχτηκε ο Δημήτριος Υψηλάντης και  πρόεδρος του Εκτελεστικού ο Μαυροκορδάτος . Το Εκτελεστικό διόρισε την ίδια μέρα πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου τον Θ.Νέγρη, υπουργό αστυνομικών τον Λειβαδίτη Λάμπρο Νάκο και μέλος τον επίσης Βοιωτό,  Ιωάννη Λογοθέτη.

Οι έριδες όμως ανάμεσα στους οπλαρχηγούς και την κεντρική διοίκηση συνεχίζονταν, με αποτέλεσμα να πέσουν σε δυσμένεια οπλαρχηγοί όπως ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Κολοκοτρώνης. Ετσι έστειλαν τους Μαυρομιχαλαίους από την Πελοπόνησσο, να εκστρατεύσουν  στην ανατολική Ελλάδα ταπεινώνοντας τον Οδυσσέα που ήταν μέχρι εκείνη την ώρα αρχηγός των δυνάμεων ση Ρούμελη.

Στην προσπάθεια να κυριέψουν την Κάρυστο με τη συμμετοχή του Οδυσσέα Ανδρούτσου, υπό τις διαταγές των Μαυρομιχαλαίων, ηττήθηκαν  και επέστρεψαν στην Πελοπόνησσο. Η αρχηγία δεν δόθηκε και πάλι πίσω στον Οδυσσέα αλλά στον Υψηλαντη που ανέλαβε αρχιστράτηγος στην Ανατολική Ελλάδα.

Η εισβολή του Δράμαλη

Ο Σουλτάνος απογοητευμένος από την αποτυχία των 3 πασάδων διέταξε, νέα εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων.

Ο Χουρσίτ πασας, νικητής του Αλή Πασά στα Γιάννενα, στρατολόγησε  άμεσα, μεγάλο αριθμό ανδρών, από 24 χιλιάδες πεζούς, 6 χιλιάδες ιππείς και 10 χιλιάδες Αλβανούς.

Ο Σουλτάνος όμως, φοβήθηκε την δημοτικότητα του Χουρσίτ, αν αυτός κατέπνιγε την επανάσταση των Ελλήνων και ανέθεσε την αρχηγία της νέας εκστρατείας στον Μαχμούτ πασά της Δράμας, γνωστό ως Δράμαλη.

Με 4 χιλιάδες άνδρες, πέρασε τις Θερμοπύλες, ξεχύθηκε στις εύφορες πεδιάδες της Βοιωτίας και εισέβαλε στην Αττική. Η τραγική αυτή εισβολή ήταν τόσο τρομακτική, ώστε κανένας δεν τόλμησε να αντισταθεί.

Την 1η Ιουλίου 1822, σταμάτησε για λίγο στη Θήβα, για να κάψει την πόλη και να σπείρει παντού τον τρόμο. Η θριαμβευτική αυτή προέλαση του Δράμαλη, κατέληξε με την απόλυτη καταστροφή του, στα Δερβενάκια απο τις δυνάμεις του Κολοκοτρώνη.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, αναλαμβάνει φρούραρχος της Αθήνας και ξανπαίρνει τα ηνία ως αρχιστράτηγος της Ανατολικής Ελλάδας, καταφέρνοντας μεγάλο πλήγμα σε άλλη μια τουρκική στρατιά υπό τον Κιοσέ πασά που επιχείρησε να καταλάβει την Βοιωτία. Κατέφυγε σε τέχνασμα που τον σημάδεψε αργότερα, καθώς έπεισε τους Τούρκους μέσα από διαπραγματέυσεις, ότι θα καταθέσει τα όπλα  και ότι κρατά εχθρική στάση απέναντι στην κυβέρνηση.

1823, Τρίτη εισβολή των Τούρκων στην Ανατολική Ελλάδα

Μετά την καταστροφή του Δράμαλη, ο Σουλτάνος έδωσε εντολή να εισβάλουν στην Ελλάδα 2 στρατιές. Η μια  ερχόταν από την Ηπειρο και η άλλη από την Θεσσαλία, με σκοπό να ενωθούν στη Ναύπακτο, να περάσουν στην Πάτρα και να καταλάβουν την Πελοπόνησσο.

Ακολουθώντας αυτή την διαταγή ο Γιουσούφ πασά Βερκόφτσαλης (Μπερκόφ Σαλή) με 6 χιλίαδες πεζούς, μαζί με τον Σελήχ πασά και τους 4 χιλιάδες άνδρες του, εισέβαλε τον Απρίλιο του 1823, στην ανατολική Ελλάδα. Αντί να καταλάβει όμως την Αμφισσα και να εξασφαλίσει την επικοινωνία μετη Ναύπακτο, έφτασε στη Βοιωτία.

Και ενώ ο Σαλήχ πασάς, στρατοπέδευσε στη Θήβα και παρενοχλούσε απο εκεί τους επαναστάτες των επαρχιών της Θήβας και της Λιβαδειάς, ο Βερκόφτσαλης μπήκε με 5 χιλιάδες άνδρες στην Ευβοια.

Ο Οδυσσεάς Ανδρούτσος έσπευσε, απο την Τρίπολη όπου βρισκόταν και μαζί με τον Νικηταρά, τους Πελοπονήσσιους και τους Δερβενοχωρίτες του Σκουρτανιώτη, επιτέθηκε στους Τούρκους στο στενό των Ελευθερών (Κάζα), τους οποίους νίκησε και απώθησε στην Ευβοια.

Ούτε και η επίθεση των Τούρκων στη Δυτική Ελλάδα ήταν πετυχημένη καθώς μια δύναμη 12 χιλιάδων ανδρών υπό τον Ομέρ, ΄δεχθηκε επίθεση στο Καρπενήσι από τον Μάρκο Μπότσαρη  και ηττήθηκε.

Ετσι έληξε άδοξα και η τρίτη εκστρατεία των Τούρκων εναντίον των Ελλήνων και η επανάσταση σώθηκε και για αυτή τη χρονιά.

ΠΗΓΗ : http://exeisminima.gr/blog/